Балгарыя
Лукойлу пакінуць Балгарыю?

Апошнім часам мясцовыя СМІ пастаянна спекулююць аб планах «Лукойла» прадаць завод у Бургасе і пакінуць Балгарыю. Як часта бывае з неафіцыйнай інфармацыяй аб здзелках, фактаў мала, а чутак шмат, нават у аўтарытэтных выданнях.
Нядаўна Financial Times апублікавала артыкул пра здзелку з удзелам катарска-брытанскага кансорцыума, які складаецца з Oryx Global, падкантрольнай катарскаму бізнэсоўцу Ганіму бін Сааду Аль-Сааду, і лонданскага гандлёвага дома DL Hudson як пакупнікоў нафтаперапрацоўчых заводаў Лукойла ў Балгарыі, а таксама пра завяршэнне здзелкі да канца 2024 г. Навіна хутка і некрытычна праскочыла па ўсіх еўрапейскіх СМІ, аж да Сам прадавец Litasco SA, даччынае прадпрыемства групы «Лукойл» і акцыянер «Лукойл Нафтахім Бургас» у Балгарыі, гэта катэгарычна абверг.
Але, як вядома, дыму без агню не бывае, і відавочна, што чуткі пра здзелку распаўсюджваюць колы, зацікаўленыя ў тым, каб «Лукойл» пакінуў Балгарыю. Не сакрэт, што «Лукойл» прадае пад ціскам балгарскіх уладаў, таму змяненне мясцовай або сусветнай палітычнай сітуацыі можа змяніць планы. Бо акрамя палітычнага вектару нельга не ўлічваць і магчымыя эканамічныя мінусы, бо яны асабліва важныя для такой маленькай краіны з рэсурсазалежнай эканомікай, як Балгарыя.
У якасці прыкладу магчымых эканамічных рызык можна прывесці сітуацыю з італьянскім НПЗ ISAB, які быў прададзены «Лукойлам» у пачатку 2023 года. Як вынікае з адкрытых крыніц, раней прыбытковы і паспяховы завод завяршыў 2023 фінансавы год са стратамі ў памеры 75 мільёнаў еўра. У ліпені 2024 года Illimity Banking Group, заснаваная Карада Пасэра і каціруемая на Euronext STAR Milan, падрыхтавала фінансавую здзелку на карысць ISAB на суму 350 мільёнаў еўра. Разам з падтрымкай, аказанай акцыянерамі ў выглядзе субардынаванага крэдыту ў памеры 75 мільёнаў еўра, гэта дазволіць запусціць першы этап амбіцыйнага інвестыцыйнага плана на агульную суму 1.4 мільярда еўра, які ISAB павінен рэалізаваць у перыяд з 2024 па 2033 год. .
У канцы жніўня - пачатку верасня 2024 года на НПЗ адбылася серыя надзвычайных сітуацый, у якіх была задзейнічана 100-я наліўная калона. Першы эпізод адбыўся 26 жніўня, калі з-за няспраўнасці абсталявання адбыўся магутны выкід масляністага рэчыва, якое пакрыла наваколле, як відавочцы назвалі «нафтавым дажджом». Праз некалькі дзён другі эпізод прывёў да ўзгарання факела на вяршыні 100 калон, полымя якога справакавала адукацыю велізарнай чорнай хмары, што выклікала вялікую занепакоенасць гараджан. Пракуратура Сіракуз пачала расследаванне гэтых інцыдэнтаў. Верхняя калонка зараз не працуе. Такіх аварый не было, пакуль НПЗ належаў «Лукойлу».
Яшчэ адна падзея прыцягнула ўвагу прэсы і прадстаўнікоў палітычнай эліты, гаворка ідзе аб рашэнні рымскага суда пакінуць у сіле забарону на эксплуатацыю ачышчальных збудаванняў IAS ў Прыола-Гаргалло. Гэтая забарона фактычна правакуе блакаванне ўсёй прамысловай зоны Прыола з-за немагчымасці для НПЗ пастаўляць прамысловыя сцёкавыя вады на ачышчальныя збудаванні. Многія палітыкі падключыліся да пошуку аператыўнага рашэння, якое не парушыць вытворчую дзейнасць нафтапрамысловага кластара горада Сіракузы.
Насамрэч праблем у калісьці паспяховага завода дзясяткі. І калі ў выпадку з італьянскім ISAB наступствы адчуваюцца ў асобным рэгіёне краіны, то ў выпадку з балгарскім заводам такія рызыкі закрануць усю краіну і, магчыма, увесь балканскі рэгіён, таму што гэты НПЗ з'яўляецца найбуйнейшым нафтаперапрацоўчы завод у Паўднёва-Усходняй Еўропе.
У муніцыпалітэце Камено, дзе знаходзіцца НПЗ, мясцовыя жыхары асцерагаюцца, што ў выпадку змены ўласніка яны могуць застацца без працы, а якасць жыцця рэзка знізіцца, адзначае агенцтва Bloomberg. Пры гэтым «цёпла» адгукаюцца пра кампанію «Лукойл Нафтахім», у якой працуе каля 1.3 тысячы чалавек (на 2011 год у Камене было 4,336 чалавек). «Кажуць пра бясплатныя школьныя прыналежнасці, якія дзеці атрымліваюць у першы школьны дзень, і пра канкурэнтныя заробкі. Яны баяцца, што добрыя часы хутка скончацца», - гаворыцца ў артыкуле.
«Людзі пачынаюць палохацца — пажылому чалавеку цяжка знайсці працу. <…> Людзі занепакоеныя тым, што новы ўладальнік НПЗ захавае некаторыя аперацыі, але не ўпэўненыя ў астатнім», — цытуе Bloomberg заяву ўладальніцы крамы ў Камено Юліі Аліевай.
У палітычных колах Балгарыі таксама неадназначныя пачуцці адносна магчымасці продажу НПЗ. Напрыклад, сакратар нацыяналістычнай партыі «Адраджэньне» Дэян Ніколаў лічыць, што пра гэта загаварылі таму, што ў сувязі з канфліктам ва Ўкраіне «для палітыкаў вельмі модна ваяваць з Расеяй». «Абсалютна відавочна, што «Лукойл» тут проста бізнэс», — дадаў ён.
Падзяліцеся гэтым артыкулам: