Заганнае кола карупцыі ва Украіне пачынаецца з уладных груповак, якія стварылі і падтрымліваюць сістэму, у якой грамадзяне лічаць, што жыць без карупцыі немагчыма. Працэс ачысткі ўстановаў павінен пачынацца зьверху.

Супрацоўнік Праграмы па Расіі і Еўразіі
Уладзімір Дуброўскі
Старэйшы эканаміст CASE Украіна
Антыкарупцыйныя актывісты ў Кіеве ў кастрычніку 2016 г. абыгрываюць слова trusi, што на ўкраінскай мове азначае і «ніжняя бялізна», і «баязліўцы», падчас дэманстрацыі супраць дзяржаўных чыноўнікаў, якія адмаўляюцца раскрываць свае фінансавыя актывы. Фота: Крыстафэр Мілер (RFE/RL

  • Пачынаючы з 2014 года, Украіна распачала значныя рэформы для барацьбы з карупцыяй у грамадскім жыцці. Дагэтуль у абмежаванні магчымасцей для карупцыі быў дасягнуты большы поспех, чым у прыцягненні карумпаваных чыноўнікаў да адказнасці.
  • Карупцыя — гэта сімптом кепскай сістэмы кіравання ў краіне, а не яе прычына. Рашучы прарыў запатрабуе адкрыцця палітычнай сістэмы для большай колькасці суб'ектаў, стварэння большай канкурэнцыі і развіцця надзейных інстытутаў для падтрымкі вяршэнства закона.
  • Поспехі ў барацьбе з карупцыяй ўключаюць ачыстку Нафтагаза і рэформы адміністрацыйных паслуг, банкаўскай справы, патрульнай паліцыі, закупак і падаткаабкладання. Дэцэнтралізацыя таксама стварае новыя магчымасці для таго, каб грамадзяне прыцягвалі мясцовыя ўлады да адказнасці за кіраванне мясцовымі грамадскімі рэсурсамі.
  • Адсутнічае прагрэс у такіх прыярытэтных сферах, як мытня, дэрэгуляцыя, прыватызацыя, дэманапалізацыя і рэформа дзяржаўнага кіравання. Выдаткі на абарону асабліва непразрыстыя. Карупцыйныя схемы застаюцца некранутымі ў некаторых частках энергетычнага сектара. Неабходная таксама рэформа дзяржаўнай службы.
  • Рэформы праваахоўных органаў ідуць марудна, калі не ідуць. Пакуль занадта рана казаць, ці прывядзе судовая рэформа да паляпшэння функцыянавання судоў з-за глыбокай культуры карупцыі ў судовай сістэме.
  • Нядаўна створанае Нацыянальнае антыкарупцыйнае бюро яшчэ не дамаглося судовага пераследу на высокім узроўні з-за ўплыву карыслівых інтарэсаў на судовую сістэму. Гэтая сітуацыя павінна змяніцца ў лепшы бок пасля фармавання Вышэйшага антыкарупцыйнага суда, але, верагодна, існуе рызыка выбарачнага правасуддзя.
  • Самі па сабе карныя меры могуць аказаць толькі абмежаваны ўплыў на зніжэнне карупцыі. Яны павінны быць часткай устойлівай і ўсёабдымнай стратэгіі па скарачэнні прасторы для карупцыі і адкрыцці палітычнай і эканамічнай сістэмы для большай канкурэнцыі. Гэта патрабуе дэманапалізацыі палітыкі і заахвочвання ўладных груп Украіны прыняць новыя правілы гульні.
  • Грамадзяне асуджаюць карупцыю на высокім узроўні, але лічаць дробную карупцыю апраўданым злом. Такое ўспрыманне трэба змяніць, і грамадзяне павінны ўзяць на сябе адказнасць за абмежаванне маштабаў карупцыі.

спампаваць PDF (Адкрыецца ў новым акне)